العربية بعد العبرية
שלום לכן ולכם,
מחר יציין העולם את יום מאבק העובדים, האחד במאי. בשבוע שעבר, במסיבת העיתונאים של נתניהו ושטייניץ, ניתנה תזכורת מהדהדת למשמעותו של האחד במאי כיום. תכנית נתניהו-שטייניץ היא תכנית מקל וגזר מסוג מיוחד: גזר למאיון העליון ומקל לשאר האוכלוסייה – הטבות לבנקים וליצואנים, והפחתות מיסים דרמאטיות לתאגידים הגדולים ולבעלי המשכורות הגבוהות; כל זאת מול גביית מע"מ על הפירות והירקות, הרחבת תכנית ויסקונסין, העלאת הארנונה ואגרות המשפט, פגיעה בעצמאות המועצה להשכלה גבוהה, ביטול זיכוי במס לנשים, הקמת קופת חולים למטרות רווח, הפרטות ברכבת ובחברת החשמל, פגיעה בהטבות המס לנכים ולעיוורים, מיסוי האינטרנט, קיצוצים בשירותי החינוך, הרווחה, הבריאות והגנת הסביבה.
האחד במאי יצוין השנה באופן נרחב שכמותו לא נראה בשנים האחרונות: בתל אביב-יפו, חיפה, נצרת, שדרות, ירושלים, עכו ובישובים רבים נוספים תתקיימנה תהלוכות של קואליציות ארגונים ומפלגות שמתייצבות מול הימין הכלכלי בישראל בקריאה לחיזוק מדיניות הרווחה, להגנה על העובדים ועל הפנסיה, ליציאה מהמשבר הכלכלי באמצעות מדיניות כלכלית מתקדמת ושוויונית – ולא בעוד מנות של תאצ'ריזם כושל.
בימים אלה אנחנו גם עדים למאבק עובדים רחב היקף באוניברסיטה הפתוחה. מדובר במאבק עקרוני על הזכות לעבודה מאורגנת, להסכם קיבוצי ולהגנה על שכר בסיסי. בשבוע שעבר יזמתי דיון מיוחד בנושא בועדת הכספים של הכנסת ואני מקווה כי החלטת הועדה, ללוות את המאבק, תוכל לסייע להבטחת זכויות העובדים.
לצד המתקפות המחריפות על השכבות המוחלשות ומעמד הביניים, הממשלה החדשה מחריפה גם את המשבר עם העולם הערבי, ונותנת יד להתקפה על הציבור הערבי בישראל. שר החוץ עוסק באופן יומיומי בשיגור הצהרות שלוחות רסן כלפי המדינות השכנות, בעוד שחבריו מימין מנצלים את חסות הדמוקרטיה כדי לקיים מצעדי שינאה באום-אלפחם. התייצבותנו באום-אלפחם, יהודים וערבים יחדיו, הייתה מסר חיוני מול גל הגזענות. פעלתי בכנסת גם נגד הפיטורים השערורייתיים של עובדי רכבת ישראל הערבים, באמצעות מכרז על משרותיהם בהם נדרש שירות צבאי מוקדם.
כל אלה הינם ניצנים של תהליכים מקטבים אליהם מתכננת ממשלת נתניהו-ליברמן-ברק לגרור אותנו. הכנסת הנכחית היא הימנית ביותר שידעה ישראל, ומרחב התימרון שקיים היום בכנסת להגנה על החירויות הדמוקרטיות בישראל, הולך ומצטמצם.
מול התהליכים המדאיגים האלה, קיימת חובה ובצידה גם הזדמנות לארגון מחדש של השמאל. ציבור הולך וגדל בישראל מפנים את האיום האמיתי על ישראל בדמותו של הפונדמנטליזם הימני שמשתלט עלינו – פונדמנטליזם של ימין לאומני ושל ימין כלכלי – תערובת שבמקומות אחרים התגלגלה לפשיזם של ממש.
במהלך מלחמת עזה האחרונה, ובקמפיין הבחירות שלאחריו, ראינו התגייסות נרחבת למחאה ולפעולה – אמנם לא במימדים הדרושים כדי לחולל שינוי עמוק, אבל בכל זאת בהיקף לא מבוטל בכלל. מאז הבחירות עמדנו באופן מכובד באתגר צעדת הימין באום אלפחם, בהפגנת נגד (ולמעשה, הפגנת בעד), יהודית-ערבית משותפת. כך גם בהפגנה גדולת מימדים בעקבות הרג באסם אבראהים אבו רחמה בבילעין. עדות להתעוררות השמאלית הזו אפשר לראות גם בריבוי אירועי האחד במאי שצפויים בסוף השבוע הקרוב, ובתמיכה הציבורית הרחבה לשובתים באוניברסיטה הפתוחה.
בשבוע הבא אקח חלק בכנס מעורר תקווה שיתקיים בתל אביב-יפו ביוזמת קבוצת פעילים המבקשים להתניע מהלך שמאלי רחב בחברה הישראלית. בכנס, ביום ג' הקרוב, יקחו חלק דוברים רבים, ממפלגות וארגונים שונים. כוונת היוזמה איננה להתחרות בארגונים השונים, אלא לייצר חשיבה ופעילות משותפת שתוכל להגיע גם לשכבות אוכלוסיה ולקהלים שעד היום לא ידענו להגיע אליהם. מעבר להבדלים הקיימים בין הזרמים והארגונים השונים בשמאל, חיוני, מול ההקצנה הימנית – לגבש בסיס עקרוני ומוסכם להתייצבות משותפת.
בנוסף, אני מזמין אתכן ואתכם גם לסדרת הרצאות שאתן במועדון הגדה השמאלית שבתל אביב-יפו (רח' אחד העם 70), תחת הכותרת "פוליטיקה שמאלית במציאות ימנית", שמטרתו לדון יחדיו באפשרויות שעומדות היום לרשות השמאל. לבקשת פרטים נוספים.
המלצה אחרונה לעלון אלקטרוני זה תהיה לגיליון החדש של כתב העת המצוין "מטעם" אשר יצא לאור ערב הפסח. פרטים נוספים מצויים באתר כתב העת.
לסיום, אני שמח לדווח על שורה של הצלחות שהיו בשבועות האחרונים במאבקים שליווינו באופן צמוד זה זמן רב. הועדה המחוזית דרום החליטה לעצור את הקמת פרויקט המלונאות בעמק ססגון שבבקעת תמנע לאחר מאבק תושבים ארוך; לגבי חוף פלמחים – בית המשפט המחוזי בתל אביב סרב לאפשר ליזמים לבנות פרויקט מלונאי 30 מ' מקו החוף בניגוד לחוק הקובע מינימום של 100 מ' ובנוסף, מבקר המדינה פתח בחקירה בנושא; והועדה המקומית של תל אביב קיבלה החלטה עקרונית להקים פארק על כל שטח מתחם קריית ספר שבמרכז העיר. ההישגים בשלושת המאבקים האלה הושגו בזכות שילוב נכון בין צעדי מאבק ציבוריים, פרלמנטאריים, משפטיים ותכנוניים, שילוב שבלעדיו לא ניתן לעמוד מול אינטרסים נדל"ניסטיים כה רבי עוצמה כפי שהיו מעורבים בשלושת המאבקים האלה.
כמו תמיד, אשמח מאוד לשמוע כל ביקורת, עצה והערה, וכמובן להתראות איתכם ואיתכן בפעילויות השונות של השמאל המתהווה,
שלכם ושלכן,
דב חנין
سلام للجميع
غدا سيحيي العالم يوم نضال العمال، الأول من أيار. في الأسبوع المنصرم، في المؤتمر الصحافي لنتنياهو وشطاينتس، قدم تذكار مجلجل حول أهمية الأول من أيار اليوم. خطة نتنياهو- شطاينتس هي خطة عصا وجزرة من نوع خاص: جزرة للشرائح العليا وعصا لبقية المجتمع: امتيازات للبنوك والمصدّرين وتخفيض دراماتيكي بالضرائب للمنظمات الكبيرة ولأصحاب المعاشات المرتفعة، كل هذا مقابل جباية ضرائب القيمة المضافة عن الفواكه والخضار، توسيع خطة ويسكونسين، رفع الأرنونا ورسوم المحاكم، المس بمجلس التعليم العالي، إلغاء إعفاء النساء من الضرائب، إقامة صندوق مرضى بهدف الربح، خصخصة بالقطار والكهرباء، المس بمخصصات الضرائب للمعاقين والضريرين، فرض ضرائب على الانترنت، تقليصات بخدمات التعليم، الرفاه، الصحة والدفاع عن البيئة.
الأول من أيار سيحيا هذا العام بشكل موسع لم يسبق له مثيل في السنوات الأخيرة: في تل أبيب-يافا، حيفا، الناصرة، سديروت، القدس، عكا وفي بلدات كثيرة أخرى ستقام المسيرات بمبادرة ائتلافات الأطر والأحزاب التي تقف أمام اليمين الاقتصادي في اسرائيل بدعوة إلى تعزيز سياسة الرفاه، الدفاع عن العمل والتقاعد، الخروج من الأزمة الاقتصادية التي رمتنا بها المنظومة الاقتصادية بواسطة سياسة اقتصادية تقدمية توفر المساواة وليس لتلّقي وجبات أخرى من التاتشرية الفاشلة.
في هذه الأيام نشهد أيضا نضالا عماليا واسع النطاق في الجامعة المفتوحة. يدور الحديث عن نضال مبدئي على الحق بالعمل المنظم، بالاتفاق الجماعي والدفاع عن معاش أساسي. في الأسبوع المنصرم، بادرتُ إلى جلسة خاصة بالموضوع في لجنة المالية في الكنيست وآمل أن يساعد قرار الكنيست بمرافقة القضية بضمان حقوق العمال.
إلى جانب الهجمات المتصاعدة ضد الطبقات المستضعفة والطبقات الوسطى، تصعِّد الحكومة الجديدة الأزمة مع العالم العربي وتمد يدها للعدوان على الجماهير العربية في اسرائيل. وزير الخارجية يعمل يوميا على بث رسائل غير ملجومة إلى الدول المجاورة في حين يستغل رفاقه من اليمين الديمقراطية ليقيموا مسيرات الحقد في أم الفحم. وقفتنا في أم الفحم، يهودا وعربا معا، كانت رسالة حيوية مقابل موجة العنصرية. وقد عملت في الكنيست أيضا ضد فصل عمال قطار اسرائيل العرب، بواسطة مناقصة تشترط بقاءهم بأداء خدمة عسكرية.
كل هذه بوادر عمليات تقاطبية تخطط جرنا حكومة نتنياهو- ليبرمان- براك جرنا إليها. الكنيست الحالية أثبتت أنها الأكثر يمينية التي عرفتها اسرائيل، وحيز العمل للدفاع عن الحريات والديمقراطية في الكنيست اليوم آخذ بالضيق.
مقابل هذه العمليات المقلقة، هنالك واجب وإلى جانبه فرصة لتنظيم جديد لليسار. هنالك اليوم جمهور آخذ بالازدياد في اسرائيل يذوِّت أن الخطر الحقيقي على اسرائيل هو الأصولية اليمينية المسيطرة- أصولية اليمين الاقتصادي والقومجي- خليط تدهور في أماكن أخرى إلى فاشية حقيقية.
خلال حرب غزة الأخيرة، وفي حملة الانتخابات وبعدها، رأينا تجندا واسعا للاحتجاج والنشاط. ليس بالمقاييس المطلوبة لاحداث التغيير العميق إنما مع ذلك بمساحة غير بطالة أبدا. منذ الانتخابات وقفنا بشكل مشرف أمام تحدي مسيرة اليمين في أم الفحم بمظاهرة مضادة (هي عمليا مظاهرة تأييد) يهودية عربية مشتركة. كذلك هو الأمر بالمظاهرة الضخمة عقب قتل باسم ابراهيم أبو رحمة في بلعين. شهادة على النهوض اليساري هذا بالامكان لمسها بكثرة النشاطات في الاول من أيار وبالدعم الجماهيري الواسع للمضربين في الجامعة المفتوحة.
في الأسبوع القادم سآخذ دورا في مؤتمر معزز للأمل في تل أبيب يافا بمبادرة من مجموعات نشطاء يهدفون المبادرة إلى تحرك يساري في المجتمع الاسرائيلي. في المؤتمر، يوم الثلاثاء القريب، سيتحدث العدد من نشطاء أحزاب ومنظمات مختلفة. هدف المبادرة ليس منافسة مبادرات أخرى إنما انتاج تفكير ونشاط مشترك بوسعه الوصول أيضا إلى شرائح وجماهير لم نصلها حتى اليوم. فيما يتجاوز الفروق القائمة بين التيارات والأطر في اليسار من الحيوي، أمام التطرف اليميني، بلورة قاعدة مبدئية ومتفق عليها للعمل المشترك.
كما أدعوكم/ن لسلسلة من المحاضرات سأقدمها في نادي الضفة اليسرى في تل أبيب- يافا (شارع احاد هعام 70) تحت عنوان "سياسة يسارية في واقع يميني" والهادفة إلى مناقشة الامكانيات أمام اليسار. لتفاصيل إضافية.
التوصية الأخيرة في هذه النشرة لصالح العدد الجديد من فصلية "مِطاعام" الممتازة التي صدرت عشية عيد الفصح. تفاصيل أخرى في موقع الفصلية.
وفي النهاية يسرني إبلاغكم بسلسلة من النجاحات التي حققت في الأسابيع الأخيرة في نضالات رافقناها بشكل متلازم منذ فترة طويلة. اللجنة اللوائية في الجنوب قررت إيقاف مشروع الفندقة في "غور تمناع" بعد نضال طويل للسكان. بخصوص "شاطئ بلماحيم"- فقد رفضت المحكمة المركزية في تل أبيب إتاحة بناء مشروع فندقة للمقاولين على بعد ثلاثين مترا عن خط الشاطئ، بشكل يناقض القانون الذي يقر بوجوب الابتعاد 100 متر على الأقل كما أن مراقب الدولة باشر التحقيق بالأمر. اللجنة المحلية في تل أبيب اتخذت قرارا مبدئيا بإقامة حديقة في كريات سابير في مركز المدينة. الانجازات في النضالات الثلاثة هذه تحققت بفضل الدمج الصحيح بين خطوات النضال الجماهيري، البرلماني، القضائي والتخطيطي، دمج لا يمكن دونه الوقوف أمام مصالح المقاولين ذوي النفوذ الكبير كهؤلاء الذين كانوا متدخلين في هذه النضالات.
كالعادة يسرني جدا سماع أي انتقاد، نصيحة، ملاحظة، وإلى اللقاء بكم وبكنّ في النشاطات المختلفة لليسار الآخذ بالتبلور.
باحترام
دوف حنين