↡↡ للعربية ↡↡
השבוע נחשפנו למראות מזעזעים של התעללות בקשישים בבית אבות. התמונות היו מצמררות ויצרו תהודה רבה בתקשורת ובקרב פוליטיקאים רבים, חיוני לטפל בשורש הבעיה: החטא הקדמון שאחראי לזוועות בבתי האבות הוא חטא ההפרטה – נסיגת המדינה מהאחריות ומהמחויבות בתחום. וממשלת נתניהו כמובן לא תתנגד לעולם להפרטה, באף תחום. גם כשהרווחים הכספיים נעשים על גבם של קשישים. ההפרטה הביאה לצמצום הפיקוח וההשגחה הממשלתיים, ל"חיסכון" מוגזם בכוח אדם, לאנשים שעובדים בלי שכר ותנאים ראויים ולאווירה של הפקרות כללית.
כבר בשבוע שעבר דרשתי להקים ועדת חקירה פרלמנטרית בנוגע ליחס הממשלה הכולל כלפי הקשישים בישראל.
לצערי, הפקרות הממשלה כלפי הקשישים לא עוצרת בהפרטת בתי האבות. גם את הביטוח הסיעודי היא הסירה מעל אחריותה והעבירה אותו לידיהן הלא בטוחות של חברות הביטוח הפרטיות – והן? הן יודעות היטב לגבות את המחיר בכל שנה, אבל לספק את השירות שבשבילו אדם משלם כל חייו? למה שזה יהיה באחריותן? וכך נפל גם הביטוח הסיעודי בין הכיסאות.
ולא צריך להיות סיעודי בשביל להיות קשיש שמופקר על ידי המדינה. תראו את הנתונים: לרוב האנשים בגיל הפרישה בישראל אין פנסיה. האזרחים הוותיקים במדינת ישראל הם העניים ביותר בעולם המערבי – אחד מכל ארבעה קשישים חי בעוני. קצבת הזקנה עומדת היום על 1,531 ש״ח – סכום מגוחך שאיש לא יכול לחיות ממנו באמת. ואם לאדם אין הכנסות נוספות או פנסיה שחסך, העוני הוא האפשרות היחידה. אפילו המנכ״ל היוצא של המוסד לביטוח לאומי קרא השבוע לממשלה להעלות את קצבת הזקנה ב-1,000 ש״ח. אך עמדת ממשלת נתניהו ברורה: הם נלחמו נגד הצעת החוק שלי להכפלת קצבת הזקנה לקשישים, הם גוררים רגליים בעניין הכנסת הביטוח הסיעודי לסל הבריאות הממלכתי, הם ממשיכים לתקצב בחסר קיצוני את בתי האבות. הם בטוח לא יהיו אלה שיעשו את השינוי הנדרש.
בשבועות הקרובים אני עומד להניח על שולחן הכנסת הצעת חוק נוספת, שמטרתה להבטיח הכנסה מינימלית של 5,000 ש״ח לכל האזרחים הוותיקים שסך כל הכנסותיהם נמוך מסכום זה. כך נצליח ליצור מנגנון שייתן למי שאין לו ממה להתקיים בכבוד בזקנתו. זו יוזמה ציבורית של תנועת עומדים ביחד. ננהל סביבה מאבק ציבורי. רק אם נשמיע קול חזק, נצליח ליצור פה חברה צודקת ושוויונית יותר לכולנו.
|| לא פיגוע ולא מחבל, אלא טרגדיה שיכלה להימנע ||
עכשיו ברור כבר לכולם: ממצאי בדיקת מח״ש שפורסמו השבוע מאשרים כי הדברים שאמרנו מהרגע הראשון על אירועי אום אל חיראן, למרבית הכאב והצער, היו נכונים – מותו של השוטר ארז עמדי לוי לא היה פיגוע דריסה, והאזרח יעקוב מוסא אבו אלקיעאן, הנהג שנורה במהלך פינוי הכפר ומת מדמם ברכבו, לא היה מחבל וגם לא פעיל דאע״ש.
במשטרה ובממשלה מיהרו להפיץ האשמות חמורות נגד יעקב מוסא אבו אל-קיעאן, שעות בודדות לאחר התקרית הטרגית שאירעה. ההאשמות הללו מתבררות עכשיו כשקריות, ואין ספק כי הן תרמו למסע ההסתה נגד הציבור הערבי והנהגתו הפוליטית.
אבל זה שהשר לביטחון פנים גלעד ארדן שינה את גירסתו יום לפני פרסום הממצאים, ועשה זאת בשקט וכבדרך אגב – זה פשוט לא מספיק, וזה אפילו מקומם. אחרי שמאשימים באופן חסר בסיס אזרח שנורה למוות על-ידי שוטרים ומשמיצים שהוא "מחבל של דאע"ש" – נדרש הרבה יותר מסתם הערה כדי לתקן את הנזק העצום שנגרם לציבור הערבי ולחברה הישראלית בכלל. על ההתבטאויות השקריות וחסרות האחריות שהשר וצמרת המשטרה הפיצו לכל עבר באותו יום טראגי – אי אפשר לעבור לסדר היום, ועל האחראים לכך לשלם מחיר ציבורי ואישי. מי שמיהר להסית על הדם השפוך צריך לתת על כך את הדין.
אחמד אבו אל-קיעאן – אחיו של יעקוב מוסא, שנורה למוות בבוקר בו הרסו הדחפורים את הבתים בכפר – אמר השבוע בראיון לרדיו כי ״הטרגדיה הזאת צריכה להפוך לנקודת התפנית ביחסים בין הערבים-הבדואים לבין המדינה. במקום בולדוזרים והריסות, נדרשת הכרה״. זה מחויבות של כולנו להתייצב מאחורי האמירה האמיצה והחשובה הזאת. יש מקום לכולנו בארץ הזאת. אנחנו צריכים רק לדאוג, שהוא יהיה מקום טוב.
***
جميعنا شاهدنا هذا الاسبوع المشاهد البشعة للتنكيل بكبار السن في ملاجئ العجزة. لقد كانت المشاهد صعبة وأثارت ضجة في وسائل الاعلام وبين العديد من السياسيين، الا ان معالجة الظاهرة يجب ان تكون جذرية: فالخطيئة المسؤولة عن هذه الظاهرة البشعة هي خطيئة الخصخصة – اي انسحاب الدولة من مسؤوليتها والتزامها في هذا المجال. وحكومة نتنياهو طبعا لن تعارض الخصخصة ابدا، في اي مجال كان. حتى عندما يحاولون الربح من احتياجات كبار السن. اذ ان الخصخصة ادت الى تقليل الرقابة الحكومية، ولتوفير مبالغٌ به في الايدي العاملة، ولتشغيل عمال بلا راتب وشروط لائقة بالاضافة الى خلق جو عام من الاهمال.
طالبت باقامة لجنة بحث برلمانية لعلاقة الحكومة بكبار السن في اسرائيل.
ما يؤسفني، هو ان اهمال الحكومة لكبار السن لا يقتصر على خصخصة ملاجئ العجزة. فالحكومة قامت بالقاء التأمين التمريضي عن كاهلها ونقلته الى ايادي شركات التأمين الخاصة غير الموثوق بها – و كما نعلم فان هذه الشركات تعرف جيدا كيف تُحصِّل ثمن ذلك سنويا، الا انها وعندما يحين وقت توفير الخدمة التي يدفع الانسان مقابلها طوال حياته؟ فهل حقا ستتحمّل الشركات مسؤوليتها؟ هكذا يتم التخلص من التامين التمريضي.
لا يجب ان تكون بحاجة الى ممرض من أجل ان تكون كبير سن مهمل من قبل الدولة. فمعاينة بسيطة للمعلومات التالية تكشف صورة سوداوية: لدى اغلبية الناس في جيل التقاعد لا توجد مخصصات تقاعد. المواطنين كبار السن في دولة اسرائيل هم الاكثر فقرا في العالم الغربي – واحد من كل اربعة كبار في السن يعيش في الفقر. مخصصات الشيخوخة اليوم هي 1531 شيكل – مبلغ زهيد لا يكفي لمعيشة احد حقا. واذا لم تتوفر للانسان مدخولات اضافية او صندوق تقاعد كان قد قام بتوفيره، فالفقر هو الامكانية الوحيدة امامه. وقد وصل الامر بان حتى مدير مؤسسة التامين الوطني الذي أنهى عمله، قد طالب الحكومة بزيادة مخصصات الشيخوخة ب1000 شيكل. الا ان موقف جكومة نتنياهو واضح: فقد حاربوا اقتراح قانون لي يشمل مضاعفة مخصصات العجزة، ويماطلون في موضوع ادخال التأمين التمريضي الى سلة الصحة الحكومية، ويواصلون بسياسة التمويل الناقص لملاجئ العجزة. لذلك فمن الواضح ان من سيقوم بالتغيير المطلوب لن يكون هم.
في الاسابيع المقبلة سأضع اقتراح قانون اضافي على طاولة الكنيست، يهدف لضمان حد ادنى للدخل بقيمة 5000 شيكل لكل المواطنين كبار السن والذين دخلهم اقل من هذا المبلغ. هكذا يمكننا خلق آلية تضمن لمن لا يملك ما يكفيه، ان يعيش بكرامة في شيخوخته. هذه مبادرة جماهيرية لحركة نقف معا. والتي سننظم لتحقيقها نضا لا جماهير يا. ففقط اذا ما اسمعنا صو تنا عاليا و بقوة، سننجح في خلق مجتمع اكثر عدالة ومساواة لنا جميعا.
|| ليست عملية وليس مخرب، بل مأساة كان من الممكن منعها ||
الان الامر واضح للجميع: نتائج فحص قسم التحقيق مع الشرطيين التي تم نشرها هذا الاسبوع تؤكد ما قلناه منذ اللحظة الاولى لاحداث ام الحيران، ومع الأسى والاسف، ثبتت صحته – ان موت الشرطي ايريز عمدي ليفي لم يكن عملية دهس، والمواطن يعقوب موسى ابو القيعان، وهو السائق الذي تم اطلاق النار عليه خلال اخلاء القرية ومات نزفا في سيارته، لم يكن مخربا ولم يكن ناشطا في داعش.
فقد سارعت الشرطة والحكومة لنشر اتهامات خطيرة ضد يعقوب موسى ابو القيعان، بعد بضعة ساعات من الحادثة الاليمة التي حدثت. ليتبين زيف تلك الاتهامات، والتي ساهمت بلا شك في موجة التحريض ضد الجمهور العربي وقيادته السياسية.
قام وزير الامن الداخلي جلعاد اردان بتغيير اقواله قبل يوم من نشر النتائج، وقام بذلك بهدوء وكتعقيب هامشي – الا ان هذا لا يكفي، بل انه مثير للسخط. فبعد كيل الاتهام دون اثبات لمواطن قتل رميا برصاص الشرطة واتهامه بانه "ارهابي من داعش" – فهناك حاجة لأكثر من تعقيب هامشي لاصلاح الضرر الكبير الذي تسبب للجمهور العربي والمجتمع الاسرائيلي عموما. لذلك فبعد التصريحات الكاذبة وغير المسؤولة التي اطلقها الوزير وقيادة الشرطة في ذلك اليوم المأساوي – لا يمكننا المرور مر الكرام، بل وعلى المسؤولين عن ذلك دفع ثمن جماهيري وشخصي. وعلى من سارع للتحريض ان يدفع الثمن.
احمد ابو القيعان – اخ يعقوب موسى، الذي تم قتله برصاص الشرطة صباح هدم الجرافات للبيوت في القرية – قال هذا الاسبوع في مقابلة في الراديو ان: "على هذه المأساه ان تصبح نقطة تحول في علاقة العرب البدو مع الدولة. فبدل الجرافات والهدم، هناك حاجة للاعتراف". على جميعنا الوقوف خلف هذا الشعار الشجاع والمهم. هناك مكان لنا جميعا في هذه البلاد، وعلينا فقط ان نجعله مكان افضل.